Blockchain Là Gì? Sự Khác Biệt Giữa Blockchain 1.0, 2.0 Và 3.0
Kể từ khi Bitcoin ra đời, công nghệ blockchain đã có một hành trình phát triển ổn định trong nhiều thập kỷ qua. Công nghệ này đã được ứng dụng rộng rãi trên nhiều lĩnh vực như thương mại, tài chính, logistic, y tế, gaming... Hành trình của blockchain thể hiện qua ba thế hệ chính, bao gồm blockchain 1.0, 2.0 và 3.0. Cùng tìm hiểu sự khác biệt của ba thế hệ blockchain này qua bài viết và khám phá những cơ hội cho bạn nhé!
3 thế hệ Blockchain: 1.0, 2.0 và 3.0
Blockchain 1.0 - Bitcoin và tiền mã hóa
Giai đoạn đầu tiên của công nghệ blockchain còn được gọi là blockchain 1.0 gắn liền với sự ra đời của Bitcoin. Satoshi Nakamoto, “cha đẻ” của Bitcoin đã sáng lập ra thế hệ blockchain đầu tiên vào năm 2009 nhằm theo dõi các giao dịch tài chính. Các giao dịch được thực hiện qua lại giữa các bên trên cơ sở sổ cái phân tán, độ an toàn cao, không thể thay đổi và ngang hàng.
Tính năng độc đáo này giúp thế hệ blockchain đầu tiên được cả thế giới biết đến với kiến trúc phi tập trung và bảo đảm an ninh với công nghệ mật mã. Ngày nay, Bitcoin không chỉ là đồng coin lớn nhất thị trường mà còn là tâm điểm chú ý với giá Bitcoin hôm nay liên tục đạt mức cao kỷ lục, mở ra cơ hội nhân nhiều lần lợi nhuận cho những nhà đầu tư tiên phong.
Blockchain 2.0 - Hợp đồng thông minh
Sau giai đoạn đầu tiên, thế hệ blockchain 2.0 đã ra đời gắn liền với cơ chế “Smart Contact” (Hợp đồng thông minh), được Vitalik Buterin (nhà sáng lập Ethereum) tạo ra vào năm 2015 để phát triển chức năng của blockchain, mở rộng ra ngoài các giao dịch tài chính.
Blockchain 2.0 cho phép các nhà phát triển xây dựng các ứng dụng phi tập trung (dApps) dựa trên hợp đồng thông minh, có thể lưu thông tin dữ liệu trên sổ cái mà không cần trung gian. Hợp đồng thông minh có thể tự động thực thi các điều khoản, rút ngắn quy trình giải quyết thường gặp trong phương thức truyền thống.
Blockchain 3.0 - Ứng dụng phân quyền
Blockchain 3.0 là thế hệ thứ ba của công nghệ blockchain, là kết quả của quá trình liên tục cải tiến, trở thành thế hệ blockchain hàng đầu hiện nay. Điểm cốt lõi của blockchain 3.0 là khả năng mở rộng, tốc độ giao dịch nhanh hơn, tối ưu quyền riêng tư và trải nghiệm người dùng.
Blockchain 3.0 cũng hỗ trợ tính năng tương tác chuỗi chéo (cross-chain) để người dùng có thể truy cập dễ dàng vào tài sản/dịch vụ từ các mạng lưới khác nhau mà không cần trung gian. Hiện nay, blockchain 3.0 được ứng dụng phổ biến ở các khía cạnh như bỏ phiếu, chăm sóc y tế, logistic...
Bảng so sánh sự khác biệt giữa Blockchain 1.0, 2.0 và 3.0
Bảng so sánh dưới đây sẽ giúp bạn có cái nhìn toàn diện hơn về sự khác biệt giữa ba thế hệ blockchain này:
| Khía cạnh | Blockchain 1.0 | Blockchain 2.0 | Blockchain 3.0 |
| Khái niệm | Giai đoạn đầu tiên tập trung vào Bitcoin và tiền mã hóa. | Giai đoạn thứ hai giới thiệu tính năng Hợp đồng thông minh hỗ trợ xây dựng dApps. | Giai đoạn thứ ba tập trung giải quyết các vấn đề mở rộng, tốc độ, tương tác, phí... |
| Mục đích | Tiền mã hóa và thanh toán ngang hàng (P2P) | Hợp đồng thông minh và ứng dụng phi tập trung (dApps) | Mở rộng phạm vi ứng dụng trong các ngành công nghiệp, tích hợp IoT, AI và cải thiện khả năng mở rộng. |
| Tính năng chính | Giới thiệu sổ cái phi tập trung. | Hợp đồng thông minh có thể lập trình. | Cải thiện khả năng mở rộng (ví dụ: công nghệ sharding), tương tác và trải nghiệm người dùng. |
| Ứng dụng | Giao dịch tiền mã hóa (ví dụ: Bitcoin, Litecoin). | dApps dựa trên hợp đồng thông minh, phát hành token và các ứng dụng DeFi. | Giải pháp doanh nghiệp, Web3, tương tác đa chuỗi và các ứng dụng blockchain dễ tiếp cận hơn. |
| Công nghệ cốt lõi | Proof of Work (PoW). | Proof of Stake (PoS), Delegated Proof of Stake (DPoS), hợp đồng thông minh. | Giải pháp mở rộng Layer 2, sharding và cầu nối chuỗi chéo. |
| Khả năng mở rộng | Thấp | Trung bình (do tắc nghẽn mạng) | Cao (nhờ sharding) |
Cơ hội nào cho nhà đầu tư với Blockchain?
Sự xuất hiện của blockchain đã làm thay đổi bối cảnh công nghệ và nhiều lĩnh vực khác, mang đến vô số cơ hội để đầu tư. Dưới đây là một số xu hướng đầu tư tiềm năng:
Đầu tư tiền điện tử (Crypto)
Tiền điện tử đứng đầu với Bitcoin (BTC), Ethereum (ETH) và nhiều đồng coin khác là hình thức đầu tư trực tiếp vào công nghệ blockchain. Cách thức này mang lại tiềm năng cao về lợi nhuận, tuy nhiên tiềm ẩn một số rủi ro như biến động, bảo mật...
Cổ phiếu Blockchain
Một cách gián tiếp để kiếm tiền với blockchain nữa là đầu tư vào cổ phiếu của các công ty phát triển công nghệ blockchain. Một số công ty nổi bật như Nvidia (NVDA) kinh doanh tài nguyên cần thiết để khai thác tiền điện tử hay Mastercard (MA) cung cấp giải pháp thanh toán tích hợp công nghệ blockchain...
Quỹ ETF
Các quỹ ETF mang đến những cơ hội đầu tư dễ dàng và linh hoạt hơn. Trên thực tế, rất nhiều quỹ Bitcoin ETF và Ethereum ETF đã được phê duyệt và niêm yết trên thị trường chứng khoán quốc tế, là cách tuyệt vời để nhà đầu tư có thể tiếp cận với giá BTC và giá ETH.
Tài chính phi tập trung (DeFi):
Các giao thức DeFi cung cấp cho người dùng hệ sinh thái bao gồm các sản phẩm tài chính dựa trên công nghệ blockchain, như Lending (vay và cho vay), Staking (đặt cược), Saving (tiết kiệm), Yield Farming (canh tác lợi suất)... Những sản phẩm này đều mang lại tiềm năng lợi nhuận cho bạn.
Token không thể thay thế (NFT)
NFT là các tài sản số độc đáo và duy nhất liên quan đến âm nhạc, nghệ thuật, bất động sản... được mã hóa trên blockchain. Đầu tư vào NFT có nhiều ưu điểm nhưng cũng mang tính đầu cơ và biến động, đòi hỏi nghiên cứu và phân tích kỹ lưỡng.
Tương lai của Blockchain
Blockchain 3.0 không phải là thế hệ cuối cùng của công nghệ này. Khi các công nghệ mới như AI tiếp tục phát triển, có sự giao thoa và kết hợp thì tương lai của blockchain sẽ còn hứa hẹn hơn nữa. Hành trình trải qua các thế hệ blockchain cho thấy tầm quan trọng và lợi thế của công nghệ này mang lại đối với hầu hết các lĩnh vực ngày nay. Bằng cách liên tục học hỏi trong tâm thế cầu thị, bạn hoàn toàn có thể thích ứng và tận dụng các cơ hội đầu tư với blockchain. Hy vọng những thông tin chia sẻ qua bài viết trên sẽ hữu ích với bạn trong quá trình tìm hiểu!
